49 - કડવું ૩૭ મું - વસ્તુનું માહાત્મ્ય / અખેગીતા (અખો)

રાગ ધન્યાશ્રી
વસ્તુ કેરૂં વક્તવ્ય નવ કીધું જાયજી, જેહનો મહિમા મોટો પ્રાયજી;
જેમ અર્ણવનું નીર જમાયજી, પણ બાંધ્યો સાયર તેમ રહ્યો જાયજી.

પૂર્વછાયા.
સાયર તેમનો તેમ છે, તેમ મહાપદની મોટમ ઘણી;
તીરે કહીં એક લવણ જામ્યું, તો શી ઓછપ સાગર ભણી. ૧

જમાતે કાંઇ જાન ન હોયે, નીર નથી ઓછું થતું;
સેહેજ એશ્વર્ય માંહે બીપજે, ન જણાય જતું આવતું. ૨

તેમ જગત જગદીશ માંહે, ઉત્પત્તિ લય દીસે ખરી;
ઓછું અદકું કાંઇ ન થાય, સાગર દૃષ્ટાન્તે કરી. ૩

મહા મોટપ સ્વામી કેરી, રસનાએ નથી કહી જતી;
સુર્ત્ય જે સમઝી શકે છે, તે વાણીમાં નથી આવતી. ૪

ભાઇ મોટી દિશા જો પ્રગટે, તો કાંઈક મોટમ લહે;
મોહોટા અનુભવ પાખે, એ બુધ કાંઈનું કાંઈ કહે. ૫

જો અનંત કોટ બ્રહ્માંડ છે, તો તેણીમેલે તેલ નથી;
મહા મોટમ મહારાજ કેરી, જો ચાલી શકે બુદ્ધિ હદથી. ૬

રસના એ કહિઆથી, જાણવામાં ભાર ઓછો ઘણો;
બ્રહ્માંડ કેરી ભાવના મૂકી, કરે વિચાર જો એ તણો. ૭

જે પદમાં સ્થિતિ કરીને, પછે જુવે બ્રહ્માંડને;
તો બ્રહ્માંડને ઠામ અણુ ન દીસે, તે શું પ્રમાણે પંડને. ૮

જેમ આકાશે કોઈ નર ચઢે, અતિશે તે આઘો જાય;
અવનિના અંકુર નાના, તે ન દેખે પ્રાય. ૯

કહે અખો સહુકો સુણો, આકાશ પૂર્યો મહંતને;
પિંડ બ્રહ્માંડ સ્વતંત્ર થઈને, દેખે તેહના અંતને. ૧૦
===========
1. વક્તવ્ય = વર્ણન
2. મોટમ = મોટાઈ
3. જાન = હાનિ.
4. પાખે = અનુભવવિના.
5. તેણીમેલે = તેના તરફ.
6. અવનિના = પૃથ્વી ઉપરના.

0 comments

Leave comment

અનુક્રમણિકા