28 - કડવું ૧૬ મું - જીવન્મુકતનો મહિમા -૨ / અખેગીતા (અખો)

રાગ ધન્યાશ્રી

વળી કહું તત્ત્વદર્શી પુરુષજી, સેહેજ સ્વભાવે જેવા ક્લ્પવૃક્ષજી;
જેહને અહંતા ગયો અમર્ષજી, કલ્પાંતકાળે સદા સન્મુખજી.

પુર્વછાયા

સન્મુખ રહે કલ્પાંતકાળે, મહાપુરુષ મોટી દશા;
તે અન્ય દેહની પરે જાણે, જે માંહે પોતે વશ્યા. ૧

પોતાનો દેહ આદ્ય દેઈને, મોથ્યા દેખે સર્વને;
ચૈતન્ય તો સઘળેજ સરખું, તો કોણ ધરે દેહગર્વને. ૨

કીટ પતંગ બ્રહ્માલગે, પૂરણ દેખે આતમા;
દૃષ્ટતત્ત્વ ઉપનું જ્ઞાન જેહને, તે ભૂલા ન પડે ભાંત્યમાં; 3

જન્મઅંધ જેમ રૂપને, જાણે નહિ નિરધાર;
અધાસ નહિ તેહને દેહવિષે, સુણે શબ્દના ભણકાર. ૪

તેમ જ્ઞાતાને પિંડજ નહિ, નહિ ત્યાં પરને આપ;
દેહદર્શી જે હોય ભાઇ, તેહને તો પુન્ય ને પાપ. ૫

જેમ અંજનવિદ્યા હોય જે કને, તે જ્યાં ત્યાં દેખે ધન;
વિદ્યાવિના ઘર- મધ્ય દાટ્યું, ન જાણે કો જન. ૬

ધનદર્શી જેમ ધન દેખે, પણ મધ્ય ન દેખે ભોમ્ય;
આવરણ છે પણ આડ્ય ન કરે, તેને સાવ નિરંતર વ્યોમ. ૭

તેમ મહાકળા છે મહાપુરુષને, અણલિંગી અભ્યાસ;
સ્થૂલતા દર્શન-શરીરે, સેહેજે થયો સમાસ. ૮

દેહાધ્યાસે દોષ સઘળા, દેહ તેજ સંસાર;
દેહ તેને સર્વ સાચું, પાપ પુણ્ય અવતાર. ૯

કહે અખો સહુકો સુણો, લક્ષ મોહોટો મહંતને;
જેણે મનસા વાચા કર્મણા, સેવ્યા હરિ-ગુરુ-સંતને. ૧૦
________________________________________
૧ અમર્ષજી = ઇર્શ્યા.
૨ કલ્પાંતકાળે = બ્રહ્માના દિવસના અંતસમયમાં.
૩ દેહગર્વને = શરીરના અભિમાનને.
૪ દૃષ્ટતત્ત્વ = આત્મતત્ત્વનું
૫ ભાંત્યમાં = નામ્રૂપમાં.
૬ અધાસ = એકપણાની ભ્રાંતિ.
૭ ભણકાર = ભણકારા-ગુપ્તઅવાજ.
૮ દેહદર્શી = દેહનેજ જોનારો.
૯ અંજનવિદ્યા = સિધ્ધાંજનની વિદ્યા
૧૦ આવરણ = ઢાંકણ.
૧૧ સાવ = બધું.
૧૨ વ્યોમ = આકાશ.
૧૩ દર્શન-શરીરે = આત્મારૂપ શરીરમાં.

0 comments

Leave comment

અનુક્રમણિકા