5 - અંક ૨જો/પ્રવેશ ૩. ભરવાડ અને રઘનાથભટ્ટ / દલપતરામ
પ્રવેશ 3 જો
(પડદા પાછળથી) એ કમાડ ઉધેડો.
(ઉભો રાખેલો પડદો, તેના લાકડાને પાછળથી કોઇ ઠોકે છે.)
દેવબા૦—એ ખડકીનાં બારણાં કોણ ઠોકે છે?
રઘના૦—ગોવાળ વાળુ લેવા આવ્યો હશે.
દેવબા૦—(બારણાં ઉઘડવા જતી હોય તેમ પડદા પાસે જઇ જુએ છે, ત્યાં પડદામાંથી પાંચો રાયકો નીકળી આવે છે.)
પાંચો૦—વાળુ લાવો, વાળુ?
દેવબા૦—હમણાં ઉભો રહે, આપું છું.
પાંચો૦—(કાખમાં લાકડાનું ટેકણ દઇને પગની આંટી ભરાવીને ઉભો રહીને) રઘુનાથભટ્ટ?
રઘના૦—કેમ છે રાયકા?
પાંચો૦—ઓલ્યા બાવાને તમે કાલે દાટી આવ્યાતા, તેને આજ વગડાનો જરખ ખોદીને લઇ જાતોતો.
રઘના૦—બોલ માં, બોલ માં, મૂર્ખા. જરખ શું લઇ જાય? એમને તો પ્રભુના પાર્ષદ લઇ ગયા.
પાંચો૦—અરે શું પારહદ લઇ જાય? મેં નજરો નજર દીઠો. જરખ વગડામાં લઇ જાતોતો.
રઘના૦— હોય નહિ, હોય નહિ. જરખ શું લઇ જાય? એ તો પરમેશ્વરના પાર્ષદ લઇ ગયા.
પાંચો૦—મારા દીચરાના હમ મેં બીજલને દેખાડ્યો, અને કીધું કે ઓલ્યા આપણા ગામના ભરામણોના ગરૂને ઓલ્યો જરખ લઇ જાય સે.
રઘના૦—અરે જૂઠી વાત. એવા મહાજોગીને જરખ શું લઇ જાય? એ તો પાર્ષદ લઇ ગયા.
પાંચો૦—તારે તમારા લોકો એને પારહદ કેતા હશે,પણ અમે તો એને જરખ કઇએ સૈએ.
રઘના૦—(પોતાની સ્ત્રીને) હવે એને આપવું હોય તે આપીને અહીંથી ઝટ કાઢ.
દેવબાઇ—લે અલ્યા, લે આ રોટલો.
પાંચો૦—તે રોટલો શા વાસ્તે આપો સો?
દેવબાઇ—ત્યારે શું આપે? વરસુંદ લેવી અને રોજ વાળુ લેવા આવવું.
પાંચો૦—બે વરહાં થ્યાં વરહુંદ તમે ચાણે દીધી સે? આજ જમાઇ આવ્યા સે, તે તમે લાબશી કરી હશે, તે તમારાં સોકરાં લાબશી ખાય, અને મારાં સોકરાં ટાઢો રોટલો ખાય કે? "એવો ચ્યાં ગોકળીઓ ગાંડો સે, જે દિવાળીને દહાડે ઘેંહ હીરાવે." હું ચાણે રોજ રોજ લાબશી માગું છું?
દેવબા૦—જમાઇ ક્યાં છે? જમાઇ આવે તે દહાડે લાબશી લેવા આવજે, જા.
પાંચો૦—વળી નથી આવ્યા સે? જમાઇ આવ્યાજ સે તો.
દેવબા૦—તારા સમ, નથી આવ્યા.આવ્યા હોય તો હું ના કહું?
પાંચો૦—ગામના પાધર હુધી અમે ભેગા ભેગા આવ્યા સૈએ.પાડીનું પુસડું ઝાલી જમાઇ આવતાતાને વળી!
દેવબા૦—એ તો રાતે માઠું દેખે છે, માટે તું એમને આપણા ઘર સુધી પહોંચાડીએ નહિ?
પાંચો૦—એને અમે પુગાડવાનું કીધું; પણ એ તો બહુ મિજાજી સે. ઉલટી રીહ સડાવા માંડી. પસે પાડીનું પુસડું ઝાલીને આવતાતા.
દેવબા૦—પાડી તો ક્યારની ઘેર આવી છે; પણ જમાઇ તો આવ્યા નથી.
પાંચો૦—તાણે રોટલો તો રોટલો દ્યો? લાવો હું મારે જાઉં.
દેવબા૦—લે આ રોટલો.
(કાંબળીના છેડામાં લઇને જાય છે.)
દેવબા૦—અરે, સોમનાથ, તું અને તારો બાપ જાઓ અને જુઓ. તે મિથ્યાભિમાની રાત વેળાનો ક્યાંઇ ફાંફાં મારતો હશે,તેને ઘરે લઇ આવો.
સોમના૦—ચાલો બાપા,આપણે જઇએ. રાત અજવાળી છે.
રઘના૦—હું તો કાંઇ આવતો નથી, તેને ગરજ હશે તો ઘણોય ફાંફાં મારતાં આવશે.
દેવબા૦—અરે, જાઓ જાઓ, ક્યાંઇ વગડામાં પડ્યો રહે ને જનાવર મારી નાંખે, તો ન્હાનપણમાંથી આપણી જમનાનો ભવ બગડે.
રંગલો—જમનાનો ભવ બગડી ચૂક્યો છે; હવે શો બાકી છે?
રઘના૦—ચાલ, ત્યારે પાદર સુધી જોઇ આવીએ. (તે બંને જણા જાય છે.)
(પડદા પાછળથી) એ કમાડ ઉધેડો.
(ઉભો રાખેલો પડદો, તેના લાકડાને પાછળથી કોઇ ઠોકે છે.)
દેવબા૦—એ ખડકીનાં બારણાં કોણ ઠોકે છે?
રઘના૦—ગોવાળ વાળુ લેવા આવ્યો હશે.
દેવબા૦—(બારણાં ઉઘડવા જતી હોય તેમ પડદા પાસે જઇ જુએ છે, ત્યાં પડદામાંથી પાંચો રાયકો નીકળી આવે છે.)
પાંચો૦—વાળુ લાવો, વાળુ?
દેવબા૦—હમણાં ઉભો રહે, આપું છું.
પાંચો૦—(કાખમાં લાકડાનું ટેકણ દઇને પગની આંટી ભરાવીને ઉભો રહીને) રઘુનાથભટ્ટ?
રઘના૦—કેમ છે રાયકા?
પાંચો૦—ઓલ્યા બાવાને તમે કાલે દાટી આવ્યાતા, તેને આજ વગડાનો જરખ ખોદીને લઇ જાતોતો.
રઘના૦—બોલ માં, બોલ માં, મૂર્ખા. જરખ શું લઇ જાય? એમને તો પ્રભુના પાર્ષદ લઇ ગયા.
પાંચો૦—અરે શું પારહદ લઇ જાય? મેં નજરો નજર દીઠો. જરખ વગડામાં લઇ જાતોતો.
રઘના૦— હોય નહિ, હોય નહિ. જરખ શું લઇ જાય? એ તો પરમેશ્વરના પાર્ષદ લઇ ગયા.
પાંચો૦—મારા દીચરાના હમ મેં બીજલને દેખાડ્યો, અને કીધું કે ઓલ્યા આપણા ગામના ભરામણોના ગરૂને ઓલ્યો જરખ લઇ જાય સે.
રઘના૦—અરે જૂઠી વાત. એવા મહાજોગીને જરખ શું લઇ જાય? એ તો પાર્ષદ લઇ ગયા.
પાંચો૦—તારે તમારા લોકો એને પારહદ કેતા હશે,પણ અમે તો એને જરખ કઇએ સૈએ.
રઘના૦—(પોતાની સ્ત્રીને) હવે એને આપવું હોય તે આપીને અહીંથી ઝટ કાઢ.
દેવબાઇ—લે અલ્યા, લે આ રોટલો.
પાંચો૦—તે રોટલો શા વાસ્તે આપો સો?
દેવબાઇ—ત્યારે શું આપે? વરસુંદ લેવી અને રોજ વાળુ લેવા આવવું.
પાંચો૦—બે વરહાં થ્યાં વરહુંદ તમે ચાણે દીધી સે? આજ જમાઇ આવ્યા સે, તે તમે લાબશી કરી હશે, તે તમારાં સોકરાં લાબશી ખાય, અને મારાં સોકરાં ટાઢો રોટલો ખાય કે? "એવો ચ્યાં ગોકળીઓ ગાંડો સે, જે દિવાળીને દહાડે ઘેંહ હીરાવે." હું ચાણે રોજ રોજ લાબશી માગું છું?
દેવબા૦—જમાઇ ક્યાં છે? જમાઇ આવે તે દહાડે લાબશી લેવા આવજે, જા.
પાંચો૦—વળી નથી આવ્યા સે? જમાઇ આવ્યાજ સે તો.
દેવબા૦—તારા સમ, નથી આવ્યા.આવ્યા હોય તો હું ના કહું?
પાંચો૦—ગામના પાધર હુધી અમે ભેગા ભેગા આવ્યા સૈએ.પાડીનું પુસડું ઝાલી જમાઇ આવતાતાને વળી!
દેવબા૦—એ તો રાતે માઠું દેખે છે, માટે તું એમને આપણા ઘર સુધી પહોંચાડીએ નહિ?
પાંચો૦—એને અમે પુગાડવાનું કીધું; પણ એ તો બહુ મિજાજી સે. ઉલટી રીહ સડાવા માંડી. પસે પાડીનું પુસડું ઝાલીને આવતાતા.
દેવબા૦—પાડી તો ક્યારની ઘેર આવી છે; પણ જમાઇ તો આવ્યા નથી.
પાંચો૦—તાણે રોટલો તો રોટલો દ્યો? લાવો હું મારે જાઉં.
દેવબા૦—લે આ રોટલો.
(કાંબળીના છેડામાં લઇને જાય છે.)
દેવબા૦—અરે, સોમનાથ, તું અને તારો બાપ જાઓ અને જુઓ. તે મિથ્યાભિમાની રાત વેળાનો ક્યાંઇ ફાંફાં મારતો હશે,તેને ઘરે લઇ આવો.
સોમના૦—ચાલો બાપા,આપણે જઇએ. રાત અજવાળી છે.
રઘના૦—હું તો કાંઇ આવતો નથી, તેને ગરજ હશે તો ઘણોય ફાંફાં મારતાં આવશે.
દેવબા૦—અરે, જાઓ જાઓ, ક્યાંઇ વગડામાં પડ્યો રહે ને જનાવર મારી નાંખે, તો ન્હાનપણમાંથી આપણી જમનાનો ભવ બગડે.
રંગલો—જમનાનો ભવ બગડી ચૂક્યો છે; હવે શો બાકી છે?
રઘના૦—ચાલ, ત્યારે પાદર સુધી જોઇ આવીએ. (તે બંને જણા જાય છે.)
0 comments
Leave comment